Học Vật Lý Lớp 12 – Dao Động & Sóng Điện Từ – Sự Truyền Sóng Vô Tuyến – HocHay

Vật Lý Lớp 12 – Dao Động & Sóng Điện Từ – Sự Truyền Sóng Vô Tuyến

• Tầng điện li là lớp khí quyển bị ion hoá mạnh bởi ánh sáng mặt trời và nằm trong khoảng độ cao từ 80km đến 800km, có ảnh hưởng rất lớn đến sự truyền sóng vô tuyến điện.
• Sóng vô tuyến là những sóng điện từ có bước sóng từ vài mét đến vài km được dùng trong thông tin vô tuyến nên gọi là các sóng vô tuyến. Người ta chia sóng vô tuyến thành: sóng cực ngắn, sóng ngắn, sóng trung và sóng dài.

– Sóng cực ngắn: Có năng lượng rất lớn và không bị tầng điện li phản xạ hay hấp thụ. Được dùng trong thông tin vũ trụ.

– Sóng ngắn: Có năng lượng lớn, bị tầng điện li và mặt đất phản xạ mạnh. Dùng trong thông tin liên lạc trên mặt đất.

– Sóng trung: Ban ngày sóng trung bị tầng điện li hấp thụ mạnh nên không truyền đi xa được. Được dùng trong thông tin liên lạc vào ban đêm.

– Sóng dài: Có năng lượng nhỏ nên không truyền đi xa được. Ít bị nước hấp thụ nên được dùng trong thông tin liên lạc trên mặt đất và trong nước.

• Sóng mang: những sóng vô tuyến dùng để truyền tải thông tin 
• Biến điệu sóng mang:

Để sóng mang truyền tải được những thông tin có tần số âm, người ta biến dao động âm thanh (hoặc hình ảnh) thành các dao động điện từ có tần số thấp gọi là tín hiệu sóng âm tần.

• Trộn sóng:

Dùng sóng điện từ tần số cao (cao tần) để mang các tín hiệu âm tần đi xa. Việc làm này được gọi là biến điệu sóng điện từ. 

• Thu sóng:

Dùng máy thu với anten thu để chọn và thu lấy sóng điện từ muốn thu.

• Tách sóng:

Tách tín hiệu ra khỏi sóng cao tần rồi dùng loa để nghe âm thanh truyền tới hoặc dùng màn hình để xem hình ảnh. Ở nơi thu phải dùng mạch tách sóng để tách sóng âm tần ra khỏi sóng cao tần để đưa ra loa.

• Khuếch đại:

Để tăng cường độ của sóng truyền đi và tăng cường độ của tín hiệu thu được, ta dùng các mạch khuếch đại.

Một máy phát thanh vô tuyến đơn giản gồm năm bộ phận cơ bản sau:

1. Micrô: Tạo ra dao động điện âm tần.
2. Mạch phát sóng điện từ cao tần: Phát dao động điện từ tần số cao (cỡ MHz).
3. Mạch biến điệu: Trộn dao động điện từ cao tần với dao động điện từ âm tần
4. Mạch khuếch đại: Khuếch đại dao động điện từ cao tần đã được biến điệu.
5. Anten phát: Tạo ra sóng điện từ cao tần lan truyền trong không gian. 

Một máy thu thanh vô tuyến đơn giản gồm năm bộ phận cơ bản sau:

1. Anten thu: Thu sóng điện từ từ cao tần biến điệu.
2. Mạch khuếch đại dao động điện từ cao tần: Khuếch đại dao động điện từ cao tần từ anten gởi tới.
3. Mạch tách sóng: Tách DĐĐT âm tần ra khỏi DĐĐT cao tần.
4. Mạch khuếch đại dao động điện từ âm tần: Khuếch đại dao động điện từ cao tần đã tách sóng.
5. Loa: Biến dao động điện thành dao động âm.