Video Sinh Học Lớp 12 – Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen – HocHay
Sinh Học Lớp 12 – Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen
Mối quan hệ giữa gen và tính trạng
Sự biểu hiện của gen qua nhiều bước như vậy nên có thể bị nhiều yếu tố môi trường bên trong cũng như bên ngoài cơ thể chi phối
Sự tương tác giữa kiểu gen và môi trường
Kiểu gen, môi trường và kiểu hình có mối quan hệ mật thiết với nhau. Kiểu gen qui định khả năng phản ứng của cơ thể trước môi trường. Môi trường tham gia vào sự hình thành kiểu hình cụ thể. Kiểu hình là kết quả tương tác của kiểu gen và môi trường.
Ví dụ:
Cáo bắc cực biến đổi màu lông theo mùa
mùa hè mùa đông
- Ví dụ: sự thay đổi màu sắc của lông thỏ Hymalaya phụ thuộc vào nhiệt độ, màu sắc hoa cẩm tú cầu phụ thuộc pH của đất. ⇒ Kiểu hình bị chi phối bởi môi trường
- Ví dụ: Năng suất (kiểu hình) của một giống lúa bất kỳ bị chi phối bởi cả giống (kiểu gen) và kỹ thuật canh tác, chế độ chăm sóc (môi trường)
Những biến đổi ở kiểu hình trong đời cá thể do ảnh hưởng của môi trường, không do biến đổi trong kiểu gen được gọi là thường biến. Tuy thường biến không được di truyền nhưng nhờ nó mà cơ thể có khả năng thích ứng với những biến đổi của môi trường
- Ví dụ: những cây môn, cây ráy nếu trồng ở nơi ít nước, khô hạn thì lá sẽ nhỏ còn nếu trồng nơi mát mẻ ẩm ướt thì lá và thân sẽ rất to → thường biến
Mức phản ứng của kiểu gen
Khái niệm mức phản ứng của kiểu gen
Là Tập hợp các kiểu hình của cùng 1 KG tương ứng với các môi trường khác nhau gọi là mức phản ứng của một KG
Ví dụ: Tập hợp những kiểu hình của một con tắc kè tương ứng với các chế độ môi trường được gọi là mức phản ứng
Đặc điểm của mức phản ứng
- Do gen quy định, trong cùng 1 KG mỗi gen có mức phản ứng riêng
- Di truyền được vì do KG quy định
- Thay đổi theo từng loại tính trạng
Phương pháp xác định mức phản ứng
Để xác định mức phản ứng của 1 kiểu gen cần phải tạo ra các cá thể SV có cùng 1 kiểu gen, theo dõi đặc điểm của chúng trong những điều kiện môi trường khác nhau
Sự mềm dẻo về kiểu hình
Hiện tượng một kiểu gen có thể thay đổi kiểu hình trước những điều kiện môi trường khác nhau gọi là sự mềm dẻo về kiểu hình (hay còn gọi là thường biến)
Ví dụ:
giống hoa trắng thuần chủng (aa)
giống hoa đỏ thuần chủng (AA)
- Nguyên nhân: Do sự tự điều chỉnh về sinh lí giúp sinh vật thích nghi với những thay đổi của môi trường
- Mỗi kiểu gen chỉ có thể điều chỉnh kiểu hình của mình trong 1 phạm vi nhất định
- Đặc điểm: Có tính đồng loạt, theo hướng xác định tương ứng với điều kiện môi trường, không di truyền
Ý nghĩa của mức phản ứng
Giống → kỹ thuật → năng suất
- Đẩy mạnh việc thực hiện: chọn, cải tạo và lai giống
- Tăng cường các biện pháp kỹ thuật xử lí, chăm sóc, phòng trừ bệnh,…
- Xác định thời gian thu hoạch
Sơ đồ tư duy
Bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Sự mềm dẻo về kiểu hình của một kiểu gen có được là do
A. Sự tự điều chỉnh của kiểu gen trong một phạm vi nhất định
B. Sự tự điều chỉnh của kiểu gen khi môi trường thấp dưới giới hạn
C. Sự tự điều chỉnh của kiểu hình khi môi trường vượt giới hạn
D. Sự tự điều chỉnh của kiểu hình trong một phạm vi nhất định
Câu 2: Khả năng phản ứng của cơ thể sinh vật trước những thay đổi của môi trường do yếu tố nào qui định?
A. Tác động của con người.
B. Điều kiện môi trường
C. Kiểu gen của cơ thể
D. Kiểu hình của cơ thể
Câu 3: Kiểu hình của cơ thể sinh vật phụ thuộc vào yếu tố nào?
A. Kiểu gen và môi trường
B. Điều kiện môi trường sống
C. Quá trình phát triển của cơ thể
D. Kiểu gen do bố mẹ di truyền
Câu 4: Giống thỏ Himalaya có bộ lông trắng muốt trên toàn thân, ngoại trừ các đầu mút của cơ thể như tai, bàn chân, đuôi và mõm có lông màu đen. Giải thích nào sau đây không đúng?
A. Do các tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ các tế bào ở phần thânB. Nhiệt độ cao làm biến tính enzim điều hoà tổng hợp mêlanin, nên các tế bào ở phần thân không có khả năng tổng hợp mêlanin làm lông trắngC. Nhiệt độ thấp enzim điều hoà tổng hợp mêlanin hoạt động nên các tế bào vùng đầu mút tổng hợp được mêlanin làm lông đenD. Do các tế bào ở đầu mút cơ thể có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ các tế bào ở phần thân
Câu 5: Bệnh phêninkêtô niệu ở người do đột biến gen lặn nằm trên nhiễm sắc thể thường. Người mắc bệnh có thể biểu hiện ở nhiều mức độ năng nhẹ khác nhau phụ thuộc trực tiếp vào
A. Hàm lượng phêninalanin có trong máu
B. Hàm lượng phêninalanin có trong khẩu phần ăn
C. Khả năng chuyển hoá phêninalanin thành tirôxin
D. Khả năng thích ứng của tế bào thần kinh não
Đáp án:
1. A
2. C
3. A
4. D
5. A
#sinhhoc12 #sinhhoclop12 #lythuyetsinhhoc12 #lythuyetsinhhoclop12 #tracnghiemsinhhoc12 #sinhhocnanghoc12 #onthisinhhoc #hochay