Mỗi năm, TP.HCM cần hơn 1.000 thông dịch, biên, phiên dịch nhưng nguồn nhân lực chất lượng cao của ngành nghề này vẫn thiếu trầm trọng.
Nhu cầu nhiều, nguồn nhân lực hạn chế
Ngày 1.11, tại tọa đàm về nhân lực thông dịch viên, ông Trần Anh Tuấn, Phó giám đốc Trung tâm dự báo nhu cầu nhân lực và thông tin thị trường lao động, Sở LĐ-TB-XH TP.HCM cho biết, từ nay đến năm 2025 mỗi năm TP cần từ 270.000 đến 300.000 nhân lực cho tất cả ngành. Trong đó, nhu cầu tuyển dụng nguồn lực thông dịch, biên, phiên dịch ngày càng nhiều…Cũng theo ông Tuấn, lương của thông dịch viên, biên dịch viên rất cao, ở mức trung bình 10 đến 15 triệu đồng/tháng. Thậm chí tại các hội nghị, thương thuyết cao cấp thì lương của thông dịch viên được tính đến vài trăm USD/giờ. Tuy nhiên, để tìm những người giỏi, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp khi dịch các văn bản, giấy tờ trong từng ngành nghề khác nhau là không dễ. Đối với nguồn lực thông dịch, đặc biệt là dịch các buổi đàm phán kinh doanh, hội thảo thì nguồn cung chất lượng còn khó tìm hơn.Đại diện một số doanh nghiệp tại TP.HCM cho biết, sự sàng lọc, đào thải của nghề này rất cao, nên nhiều người ra trường ở các ngành ngoại ngữ nhanh chóng bị đào thải sau nhiều năm. Dù giỏi ngoại ngữ, nhưng không có kinh nghiệm chuyên sâu, không trau dồi kỹ năng thì không trụ lâu với nghề. Đã có nhiều sinh viên tốt nghiệp ngành ngoại ngữ, nhưng không thể dịch hoàn chỉnh một văn bản hành chính đơn giản hoặc khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ rất kém.
Giỏi ngoại ngữ vẫn chưa đủ
Để tìm ra khó khăn vướng mắc trong đào tạo thông dịch viên, và tìm ra những giải pháp trong tương lai, để đào tạo ra đội ngũ thông dịch viên chuyên nghiệp, lành nghề… các chuyên gia cho rằng, một trong những nguyên nhân cho sự thiếu hụt nhân sự tại các tổ chức, công ty là do chỉ tiêu đào tạo ngoại ngữ của các trường đại học tại TP.HCM còn quá ít, chưa đa dạng các loại ngôn ngữ và chưa đào tạo theo nhu cầu của thị trường.Bà Võ Thị Bích Thủy, Trưởng phòng Tuyển dụng và tư vấn nhân sự Manpower Group Việt Nam chia sẻ: “Hiện nay, có rất nhiều công ty có vốn đầu tư nước ngoài thông qua đơn vị, muốn tuyển dụng các phiên dịch tiếng Anh, Nhật, Hàn, Hoa… nhưng nhu cầu không đủ đáp ứng. Để có nguồn cung chất lượng, các trường cần đào tạo theo nhu cầu doanh nghiệp, đa dạng hóa các ngôn ngữ. Đồng thời, ngoài những kỹ năng về ngôn ngữ, các trường cần đào tạo thêm những kỹ năng mềm, có những liên kết với doanh nghiệp để sinh viên sớm cọ xát thực tế, không bị bỡ ngỡ khi ra trường”.
Ông Phạm Xuân Hoàng Ân (nguyên trưởng phòng Chính trị – Kinh tế, Sở Ngoại vụ TP HCM) cho rằng, đặc thù của nghề này rất khó, không chỉ đòi hỏi giỏi ngoại ngữ mà phải có trí nhớ tốt, hiểu biết sâu rộng nhiều lĩnh vực và kỹ năng xử lý tình huống linh hoạt. Đồng thời, để người học ngoại ngữ hướng tới công việc thông dịch viên trong tương lai cần sự cầu thị, ham học hỏi và trau dồi kiến thức không ngừng.Ở góc độ đào tạo, ông Jacob Heinrich, Trưởng khoa Ngôn ngữ và tiếng Anh, Đại học RMIT Việt Nam cho biết: “Việc ký kết các hiệp định thương mại quốc tế chính là cơ hội cho các chuyên gia ngôn ngữ làm việc trong những lĩnh vực chuyên biệt… Kỹ năng ngôn ngữ cùng nhận thức về văn hóa và kiến thức chuyên ngành là điều mà nhiều tổ chức, công ty đa quốc gia và các ngành nghề đang tìm kiếm”.