Là thầy… mà không phải thầy
Có một sự thật là đa số các giáo viên tiếng Anh hiện nay không phải là người có chuyên môn sư phạm. Đây là sự thật với cả giáo viên bản xứ và giáo viên Việt Nam.
Đối với các giáo viên bản xứ, đa số là Tây ba lô, nghĩa là họ tới Việt Nam với mục đích đi du lịch. Dạy tiếng Anh chỉ được xem như là công cụ kiếm tiền cho mục tiêu du lịch chứ không phải là sự nghiệp chính. Thậm chí, nhiều người không đến từ các nước mà tiếng Anh là ngôn ngữ chính như Anh, Mỹ, Úc… Họ đơn giản được chọn vì… là người ngoại quốc.
Các giáo viên tiếng Anh người Việt thường là các cựu du học sinh, cử nhân khoa tiếng Anh của trường đại học trong nước. Họ được đào tạo chuyên ngành khác nhưng có trình ngoại ngữ khá với các chứng chỉ phổ biến là TOEIC, IELTS, TOELF.
Vấn đề phát sinh ở đây là, khi không được đào tạo kĩ năng sư phạm bài bản, các “giáo viên không bằng cấp sư phạm” này sẽ khó diễn đạt được nội dung mình muốn trình bày một cách khoa học, dễ hiểu nhất. Đối với người đi làm hay học viên có nhu cầu học cấp tốc, các giáo viên có thể sẽ làm mất nhiều thời gian của bạn trong khi lượng kiến thức mang lại không nhiều.
Bên cạnh đó, thiếu kĩ năng sư phạm sẽ khiến các giáo viên này không thể xử lý tình huống một cách thấu tình đạt lý, gây khó chịu cho học viên. Những vụ việc giáo viên quát mắng, hành hung học viên khi có mẫu thuẫn không phải là hiếm gặp.
Các giáo viên không chuyên cũng không có tinh thần trách nhiệm cao. Họ dễ dàng bỏ lịch dạy, không báo cáo khi gặp vấn đề nào đó khiến việc giao tiếp và giảng dạy với học viên bị gián đoạn. Điều này sẽ càng khó kiểm soát hơn nếu bạn học gia sư và không thông qua trung tâm đào tạo hay môi giới giáo viên.
Do đó, bạn nên chọn một trung tâm thật sự uy tín, có quy trình tuyển giáo viên tiếng Anh cho người đi làm thật sự chuyên nghiệp để tránh những tình huống không mong đợi. Nếu bạn lựa chọn hình thức học gia sư, hãy đề nghị họ cung cấp chứng chỉ giảng dạy để chứng minh trình độ và năng lực sư phạm.
Nguyên nhân… cũng tại người học
Quy luật cung – cầu là nguyên tắc vận hành cơ bản trong cuộc sống. Khi nhu cầu học tiếng Anh của người đi làm ngày càng tăng cao, các trung tâm sẽ nhanh chóng đáp ứng bằng việc ồ ạt tuyển dụng, dẫn đến chất lượng tuyển dụng bị giảm đáng kể.
Tâm lý sính ngoại của người Việt trở thành điểm yếu để các trung tâm khai thác bằng việc tuyển người nước ngoài mà không quan tâm bằng cấp, chứng chỉ. Đôi khi, họ không đến từ quốc gia mà tiếng Anh là ngôn ngữ chính, nên trình độ tiếng Anh không hề xuất sắc về cả bốn kỹ năng Nghe – Nói – Đọc – Viết.
Điều này cũng tương tự khi học viên thường cảm thấy các gia sư, giáo viên tiếng Anh là người Việt tốt nghiệp các trường đại học hàng top giỏi hơn mà không quan tâm tới kĩ năng sư phạm hay kinh nghiệm giảng dạy.
Khi lựa chọn khóa học tiếng Anh, vấn đề học phí cũng là một tiêu chí được cân nhắc rất nhiều. Các giáo viên ngoại ngữ với chứng chỉ quốc tế hay nhiều kinh nghiệm giảng dạy thường có mức giá rất cao. Trong khi đó, một bộ phận không nhỏ người học vừa muốn giáo viên bản xứ vừa cần chi phí thấp. Để tối ưu hóa chi phí, các trung tâm thường lựa chọn Tây ba lô như một giải pháp hàng đầu.
Chương trình học tiếng Anh cho người đi làm thường có thời gian và địa điểm học rất linh động. Người học được tự do lựa chọn địa điểm và thời gian phù hợp nhất với mình, nhưng phía người dạy lại không có quyền đó. Điều này dẫn đến việc các giáo viên phải di chuyển và điều chỉnh lịch cá nhân khá vất vả.
Nếu sự thay đổi lặp lại quá nhiều lần cũng sẽ gây ra sự ức chế không nhỏ cho các giáo viên. Điều này lại gián tiếp ảnh hưởng tới tâm lý khi giảng dạy và xa hơn là kết quả học tập của chính người học. Biết tôn trọng đối phương chính là chìa khóa cơ bản để giải quyết vấn đề này.
Học tiếng Anh đối với người đi làm là một cơ hội lớn để bạn có thể phát triển sự nghiệp. Vì vậy, lựa chọn giáo viên dạy học cũng chính là việc chọn ra người hỗ trợ bạn trên bước đường tới. Bạn cần có những yêu cầu để đảm bảo quyền lợi được hưởng chất lượng đào tạo tốt nhất, nhưng bạn cũng nên hiểu và thông cảm với những khó khăn của nghề giáo để tạo điều kiện giúp họ thoải mái khi giảng dạy.